Một lần nữa, Facebook không xứng đáng phục vụ người dùng.

Facebook cho biết đang điều tra việc sử dụng dữ liệu người dùng qua thời hạn này. Tuy vậy, đại diện Facebook cho rằng chưa tìm thấy bằng chứng việc dữ liệu sử dụng cho mục đích xấu.

Trong vụ bê bối trước đây, Cambridge Analytica, công ty tư vấn chính trị tại Anh đã dùng dữ liệu từ 87 triệu người dùng trái phép. Facebook đã bị Ủy ban Thương mại Mỹ phạt 5 tỷ USD, mức phạt kỷ lục dành cho một công ty.

Vụ bê bối Cambridge Analytica buộc Mark Zuckerberg, CEO Facebook phải lên tiếng xin lỗi. "Chúng tôi có trách nhiệm bảo vệ dữ liệu của bạn. Nếu không làm được điều đó, chúng tôi không xứng đáng phục vụ bạn", Mark Zuckerberg nói với CNET.

Năm 2018, Facebook tuyên bố các nhà phát triển sẽ không thể truy cập dữ liệu cá nhân khi người dùng không dùng ứng dụng 90 ngày. Những dữ liệu được chia sẻ cho nhà phát triển gồm email, ngày sinh, danh sách bạn bè, vị trí. Thông tin này sẽ được chia sẻ để đăng nhập các ứng dụng bên thứ ba.

Theo Zing

Bill Gates: "Covid-19 lây lan nhanh do Facebook"

Không chỉ là một nhà từ thiện, Bill Gates đang dần trở thành một biểu tượng của khoa học với những phát biểu rất được lắng nghe liên quan tới Covid-19.

Ngày 1/7, Facebook cho biết công ty đã chia sẻ dữ liệu người dùng cho hàng nghìn nhà phát triển kể cả khi hết thời hạn truy cập. Điều này có nghĩa các nhà phát triển ứng dụng có thể sử dụng dữ liệu cá nhân khi người dùng không cho phép.

Mạng xã hội lớn nhất hành tinh cho biết họ đang khắc phục sự cố. Ước tính có hơn 5.000 nhà phát triển vẫn đang nhận dữ liệu người dùng trái quy định.

Một lần nữa, Facebook không xứng đáng phục vụ người dùng.

Facebook cho biết đang điều tra việc sử dụng dữ liệu người dùng qua thời hạn này. Tuy vậy, đại diện Facebook cho rằng chưa tìm thấy bằng chứng việc dữ liệu sử dụng cho mục đích xấu.

Trong vụ bê bối trước đây, Cambridge Analytica, công ty tư vấn chính trị tại Anh đã dùng dữ liệu từ 87 triệu người dùng trái phép. Facebook đã bị Ủy ban Thương mại Mỹ phạt 5 tỷ USD, mức phạt kỷ lục dành cho một công ty.

Vụ bê bối Cambridge Analytica buộc Mark Zuckerberg, CEO Facebook phải lên tiếng xin lỗi. "Chúng tôi có trách nhiệm bảo vệ dữ liệu của bạn. Nếu không làm được điều đó, chúng tôi không xứng đáng phục vụ bạn", Mark Zuckerberg nói với CNET.

Năm 2018, Facebook tuyên bố các nhà phát triển sẽ không thể truy cập dữ liệu cá nhân khi người dùng không dùng ứng dụng 90 ngày. Những dữ liệu được chia sẻ cho nhà phát triển gồm email, ngày sinh, danh sách bạn bè, vị trí. Thông tin này sẽ được chia sẻ để đăng nhập các ứng dụng bên thứ ba.

Theo Zing

Bill Gates: "Covid-19 lây lan nhanh do Facebook"

Không chỉ là một nhà từ thiện, Bill Gates đang dần trở thành một biểu tượng của khoa học với những phát biểu rất được lắng nghe liên quan tới Covid-19.

Trong một lần trả lời phỏng vấn, Gabriela Molina chia sẻ, mục đích cô tham gia cuộc thi lần này không phải là chiếc vương miện. Gabriela cho rằng, được đứng trên sân khấu và truyền tải những thông điệp tích cực tới mọi người mới là điều mình mong muốn.

Tổ chức lần đầu vào năm 2008 ở Angola, cuộc thi Hoa hậu Bom mìn (Miss Landmine) mang ý nghĩa kêu gọi sự quan tâm của các tổ chức, cá nhân hướng tới những nạn nhân bị thương tật do bom mìn chiến tranh. Thí sinh của Hoa hậu Bom mìn đều là những cô gái đã mất đi một hoặc hai chân hay bị những dị tật do ảnh hưởng từ bom mìn.

Các thí sinh cụt chân đến với Miss Landmine vẫn tham gia các phần trình diễn như một cuộc thi nhan sắc bình thường với chiếc nạng chống chân. Bên cạnh số ít ý kiến chỉ chích cuộc thi đã xoáy vào nỗi đau của các nạn nhân chiến tranh, phần đông khán giả đều cho rằng Hoa hậu Bom mìn giúp những cô gái cụt chân hay có những khiếm khuyết khác tự tin hơn, có cơ hội được thể hiện tài năng và khẳng định bản thân mình.

Tiêu chuẩn ngoại hình thon gọn, cân đối của các người đẹp xưa nay đã không còn đúng với các thí sinh của cuộc thi Hoa hậu Voi (Miss Jumbo Queen) được tổ chức thường niên tại Thái Lan. Các thí sinh tham dự cuộc thi này phải có cân nặng từ 80kg trở lên.

Các nhan sắc béo phì sẽ được chấm điểm dựa trên sự hiểu biết về loài voi và sự thể hiện diện mạo, tính cách của loài động vật to lớn này. Những thí sinh nặng ký nhất của Miss Jumbo Queen nặng tới 160kg, và kỷ lục cân nặng hiện tại là 182kg.

Người giành chiến thắng sẽ được trao vương miện có tên: “Con gái của voi” và sẽ có một năm đi du lịch vòng quanh đất nước Thái Lan để tham gia vào các hoạt động bảo vệ loài voi.

Cuộc thi Miss Penitentiary được tổ chức ở các nhà tù Mexico, Kenya, Brazil... Thí sinh của cuộc thi là những nữ phạm nhân, không phân biệt dung nhan, tuổi tác, muốn xóa đi mặc cảm bản thân và tự tin hơn khi tái hòa nhập với cộng đồng.

Nữ phạm nhân được xướng tên cho ngôi vị Miss Penitentiary là người có sắc vóc nổi trội nhất cùng câu trả lời ứng xử hay nhất, được trao sứ mệnh góp phần xây dựng cộng đồng nhân ái trong nhà tù.

Cuộc thi Hoa hậu Bà bầu được tổ chức ở bang Texas, Mỹ với thí sinh là những phụ nữ mang thai từ 6 tháng trở lên. Tham dự cuộc thi này, các thí sinh muốn chứng minh rằng người phụ nữ khi mang thai vẫn có thể đẹp.

Người chiến thắng của cuộc thi sẽ nhận được một dịch vụ chăm sóc tối ưu dành cho em bé.

Tại Hoa hậu Venezuela 2006, thí sinh Vanessa Peretti là người phụ nữ câm điếc bẩm sinh đầu tiên tham dự cuộc thi này. Với sự trợ giúp của thông dịch viên ngôn ngữ cử chỉ và máy trợ thính, cô đã xuất sắc vượt qua phần thi vấn đáp của ban giám khảo và đăng quang ngôi vị Á hậu 2, đại diện Venezuela tại Miss International 2007. Vanessa trở thành thí sinh câm điếc đầu tiên lọt vào Top 15 của cuộc thi quốc tế này.

Trong cuộc thi Hoa hậu Quốc tế 2007, đại diện của Pháp - Sophie Vouzelaud cũng là một người phụ nữ câm điếc. Đây là lần đầu tiên Hoa hậu Quốc tế hội tụ đến hai thí sinh khiếm thính tham dự. Sự kiện này thu hút sự chú ý của dư luận và truyền cảm hứng đến những phụ nữ khiếm thính khác trên thế giới.

Miss Florida USA 2012 - cuộc thi cấp bang lựa chọn đại diện tham dự Miss USA từng chứng kiến sự góp mặt của Connor Boss - thí sinh khiếm thị. Mặc dù không nhìn được hơn 10 năm nay, nhưng kỹ năng giao tiếp bằng ánh mắt của Connor Boss vô cùng thành thục và có hồn.

Connor Boss chia sẻ, cô mắc chứng rối loạn di truyền dẫn đến mù lòa từ khi mới 8 tuổi. Những chiếc kính hỗ trợ cho bệnh nhân mắc chứng bệnh này không giúp được gì nhiều cho Connor Boss. Suốt những năm tháng tuổi thơ, cô đã phải cố gắng để không bị lạc đường hoặc vào nhầm nhà vệ sinh nam. Vì không theo học trường dành riêng cho người khiếm thị nên Connor Boss luôn phải nỗ lực vượt bậc để theo kịp bạn bè cùng lớp. Đặc biệt, mặc dù bị khiếm thị nhưng trước Miss Florida, cô đã tham dự 11 cuộc thi sắc đẹp và giành được nhiều giải thưởng.

Tại cuộc thi Hoa hậu Úc 2017, thí sinh Justine Clark được ghi nhận là thí sinh khuyết tật đầu tiên tham dự cuộc thi Hoa hậu trong lịch sử Úc. Cô phải ngồi trên xe lăn trong quá trình dự thi. Tham dự cuộc thi, Justine chia sẻ, cô muốn truyền tải tới mọi người thông điệp: "Với những người phải ngồi trên xe lăn, việc phải thi đấu quả thực là một điều vô cùng to lớn. Tôi thực sự hy vọng có thể truyền thông điệp rằng dù bạn là ai, mập mạp hay mảnh dẻ, khuyết tật hay bình thường bạn vẫn đẹp và có thể tỏa sáng".

Tiếp nối sự dũng cảm của Justine Clark, trong cuộc thi Hoa hậu Bắc Carolina 2020, thí sinh Madeline Delp cũng trình diễn các phần thi của mình với chiếc xe lăn. Trước đó, cô đã từng đoạt danh hiệu Hoa hậu Xe lăn Hoa Kỳ 2017 và mong muốn trở thành người khuyết tật đầu tiên chiến thắng Hoa hậu Bắc Carolina. Kết quả chung cuộc dù chỉ lọt vào Top 10 nhưng Madeline Delp đã truyền cảm hứng tới những cô gái trẻ khác về nghị lực vươn lên và dám tỏa sáng hết mình.

Đức Thắng 

Nhan sắc ngọt ngào 'Nàng thơ xứ Nghệ' thi Hoa hậu Việt Nam 2020

Chia sẻ với VietNamNet, Đậu Hải Minh Anh cho biết muốn vượt qua bản thân mình và dám làm những điều trước đây bản thân còn rụt rè.

Trong một lần trả lời phỏng vấn, Gabriela Molina chia sẻ, mục đích cô tham gia cuộc thi lần này không phải là chiếc vương miện. Gabriela cho rằng, được đứng trên sân khấu và truyền tải những thông điệp tích cực tới mọi người mới là điều mình mong muốn.

Tổ chức lần đầu vào năm 2008 ở Angola, cuộc thi Hoa hậu Bom mìn (Miss Landmine) mang ý nghĩa kêu gọi sự quan tâm của các tổ chức, cá nhân hướng tới những nạn nhân bị thương tật do bom mìn chiến tranh. Thí sinh của Hoa hậu Bom mìn đều là những cô gái đã mất đi một hoặc hai chân hay bị những dị tật do ảnh hưởng từ bom mìn.

Các thí sinh cụt chân đến với Miss Landmine vẫn tham gia các phần trình diễn như một cuộc thi nhan sắc bình thường với chiếc nạng chống chân. Bên cạnh số ít ý kiến chỉ chích cuộc thi đã xoáy vào nỗi đau của các nạn nhân chiến tranh, phần đông khán giả đều cho rằng Hoa hậu Bom mìn giúp những cô gái cụt chân hay có những khiếm khuyết khác tự tin hơn, có cơ hội được thể hiện tài năng và khẳng định bản thân mình.

Tiêu chuẩn ngoại hình thon gọn, cân đối của các người đẹp xưa nay đã không còn đúng với các thí sinh của cuộc thi Hoa hậu Voi (Miss Jumbo Queen) được tổ chức thường niên tại Thái Lan. Các thí sinh tham dự cuộc thi này phải có cân nặng từ 80kg trở lên.

Các nhan sắc béo phì sẽ được chấm điểm dựa trên sự hiểu biết về loài voi và sự thể hiện diện mạo, tính cách của loài động vật to lớn này. Những thí sinh nặng ký nhất của Miss Jumbo Queen nặng tới 160kg, và kỷ lục cân nặng hiện tại là 182kg.

Người giành chiến thắng sẽ được trao vương miện có tên: “Con gái của voi” và sẽ có một năm đi du lịch vòng quanh đất nước Thái Lan để tham gia vào các hoạt động bảo vệ loài voi.

Cuộc thi Miss Penitentiary được tổ chức ở các nhà tù Mexico, Kenya, Brazil... Thí sinh của cuộc thi là những nữ phạm nhân, không phân biệt dung nhan, tuổi tác, muốn xóa đi mặc cảm bản thân và tự tin hơn khi tái hòa nhập với cộng đồng.

Nữ phạm nhân được xướng tên cho ngôi vị Miss Penitentiary là người có sắc vóc nổi trội nhất cùng câu trả lời ứng xử hay nhất, được trao sứ mệnh góp phần xây dựng cộng đồng nhân ái trong nhà tù.

Cuộc thi Hoa hậu Bà bầu được tổ chức ở bang Texas, Mỹ với thí sinh là những phụ nữ mang thai từ 6 tháng trở lên. Tham dự cuộc thi này, các thí sinh muốn chứng minh rằng người phụ nữ khi mang thai vẫn có thể đẹp.

Người chiến thắng của cuộc thi sẽ nhận được một dịch vụ chăm sóc tối ưu dành cho em bé.

Tại Hoa hậu Venezuela 2006, thí sinh Vanessa Peretti là người phụ nữ câm điếc bẩm sinh đầu tiên tham dự cuộc thi này. Với sự trợ giúp của thông dịch viên ngôn ngữ cử chỉ và máy trợ thính, cô đã xuất sắc vượt qua phần thi vấn đáp của ban giám khảo và đăng quang ngôi vị Á hậu 2, đại diện Venezuela tại Miss International 2007. Vanessa trở thành thí sinh câm điếc đầu tiên lọt vào Top 15 của cuộc thi quốc tế này.

Trong cuộc thi Hoa hậu Quốc tế 2007, đại diện của Pháp - Sophie Vouzelaud cũng là một người phụ nữ câm điếc. Đây là lần đầu tiên Hoa hậu Quốc tế hội tụ đến hai thí sinh khiếm thính tham dự. Sự kiện này thu hút sự chú ý của dư luận và truyền cảm hứng đến những phụ nữ khiếm thính khác trên thế giới.

Miss Florida USA 2012 - cuộc thi cấp bang lựa chọn đại diện tham dự Miss USA từng chứng kiến sự góp mặt của Connor Boss - thí sinh khiếm thị. Mặc dù không nhìn được hơn 10 năm nay, nhưng kỹ năng giao tiếp bằng ánh mắt của Connor Boss vô cùng thành thục và có hồn.

Connor Boss chia sẻ, cô mắc chứng rối loạn di truyền dẫn đến mù lòa từ khi mới 8 tuổi. Những chiếc kính hỗ trợ cho bệnh nhân mắc chứng bệnh này không giúp được gì nhiều cho Connor Boss. Suốt những năm tháng tuổi thơ, cô đã phải cố gắng để không bị lạc đường hoặc vào nhầm nhà vệ sinh nam. Vì không theo học trường dành riêng cho người khiếm thị nên Connor Boss luôn phải nỗ lực vượt bậc để theo kịp bạn bè cùng lớp. Đặc biệt, mặc dù bị khiếm thị nhưng trước Miss Florida, cô đã tham dự 11 cuộc thi sắc đẹp và giành được nhiều giải thưởng.

Tại cuộc thi Hoa hậu Úc 2017, thí sinh Justine Clark được ghi nhận là thí sinh khuyết tật đầu tiên tham dự cuộc thi Hoa hậu trong lịch sử Úc. Cô phải ngồi trên xe lăn trong quá trình dự thi. Tham dự cuộc thi, Justine chia sẻ, cô muốn truyền tải tới mọi người thông điệp: "Với những người phải ngồi trên xe lăn, việc phải thi đấu quả thực là một điều vô cùng to lớn. Tôi thực sự hy vọng có thể truyền thông điệp rằng dù bạn là ai, mập mạp hay mảnh dẻ, khuyết tật hay bình thường bạn vẫn đẹp và có thể tỏa sáng".

Tiếp nối sự dũng cảm của Justine Clark, trong cuộc thi Hoa hậu Bắc Carolina 2020, thí sinh Madeline Delp cũng trình diễn các phần thi của mình với chiếc xe lăn. Trước đó, cô đã từng đoạt danh hiệu Hoa hậu Xe lăn Hoa Kỳ 2017 và mong muốn trở thành người khuyết tật đầu tiên chiến thắng Hoa hậu Bắc Carolina. Kết quả chung cuộc dù chỉ lọt vào Top 10 nhưng Madeline Delp đã truyền cảm hứng tới những cô gái trẻ khác về nghị lực vươn lên và dám tỏa sáng hết mình.

Đức Thắng 

Nhan sắc ngọt ngào 'Nàng thơ xứ Nghệ' thi Hoa hậu Việt Nam 2020

Chia sẻ với VietNamNet, Đậu Hải Minh Anh cho biết muốn vượt qua bản thân mình và dám làm những điều trước đây bản thân còn rụt rè.

SáchHiến tế người trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam.

Tác giả Nguyễn Thị Thu Hoà cho biết:“Cách đây khoảng 3 năm, mạng xã hội có rộ lên tranh cãi về việc nên bãi bỏ hay không lễ hội chém lợn tại Ném Thượng. Từ đó, tôi luôn tìm tòi về phong tục hiến sinh, có liên quan đến việc hiến tế máu động vật. Đầu năm 2024 trong dịp Tết âm lịch, tôi cảm thấy đã đủ độ chín trong nghiên cứu về hiến sinh ở Việt Nam nên đã quyết tâm viết sách Hiến tế người trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Việc nghiên cứu về hiến tế người ở Việt Nam chỉ có thể dựa theo các hiện vật khảo cố học, sử sách ghi chép lại và các tàn dư của hiến tế người trong tín ngưỡng dân gian. Dù việc hiến tế người dã man đến nay gần như không còn nhưng vẫn có những tàn dư cho đến hôm nay và nhiều năm sau. Đây có lẽ là cuốn sách được hoàn thành nhanh nhất, chỉ trong 3 tháng, vì có lẽ tôi quá yêu thích nghiên cứu này. Cũng mong muốn rằng, qua nghiên cứu này của tôi, người đọc có thể có cái nhìn khác về tục lệ hiến tế người, chém lợn Ném Thượng, đâm trâu ở Tây Nguyên”.

Tại sao người ta lại hiến tế người, động vật sống? Đó là bởi khi chưa có lửa, con người phải ăn tươi nuốt sống. Việc cúng tế thịt sống là theo truyền thống lưu giữ hàng nghìn, hàng vạn năm, nó là một cách để tưởng nhớ lại tiền nhân. Rất nhiều món được ăn sống phổ biến từ Âu sang Á, có một số món thịt bò, thịt ngựa được ăn sống ở châu Âu, người Nhật Bản hay ăn hải sản sống, một sô dân tộc đều có món tiết canh.

Trước khi có tôn giáo, con người phải có tín ngưỡng, đối với người tiền sử, tín ngưỡng của họ là sự tôn sùng thế giới tự nhiên, các vị thần gắn với thế giới tự nhiên: Trời, Đất, Sông, Núi, Cây, Rừng, Mưa, Gió, Sấm, Chớp... Khi xã hội con người phát triển hơn, xuất hiện nhà nước, mới xuất hiên tôn giáo, có tôn giáo đa thần và tôn giáo độc thần. Như vậy, việc cúng tế bằng động vật sống, máu sống, phù hợp với tín ngưỡng tôn sùng thế giới tự nhiên. Và trải qua hàng nghìn năm, truyền thống vẫn được lưu giữ đến ngày hôm nay.

Thực tế ở Việt Nam hiện nay, việc hiến sinh trâu, lợn có đầy đủ các hình thức trên, tùy phong tục từng địa phương, vùng miền.

Trong các hiến tế trước đây, người ta thường hiến tế Thủy Thần nhiều nhất. Khi khoa học kĩ thuật chưa phát triển, đường bộ đi lại hạn chế thì việc đi lại đường thủy là chủ yếu. Mà không phải khúc sông, vùng biển nào cũng yên ả. Vì thế người ta cần hiến tế người cho Thủy Thần, thường là thức ăn, thỉnh thoảng thì để làm vợ thủy thần.

"Địa điểm hành lễ là đảo hòn Đỏ, đảo hòn Một và đảo hòn Nhan... Thời điểm thờ cúng, hành lễ là vào lúc mãn mùa cá (khoảng trung tuần tháng ba âm lịch)... Mục đích thờ cúng, hiến tế là để các ác thần không quấy nhiễu, không gây đau ốm, chết chóc cho ngư dân và phù hộ cho ngư dân đánh được nhiều tôm cá [...] Lễ tế được cử hành vào lúc ban đêm ở ghềnh đá ngoài đảo, nơi mà hàng ngày thả lưới đăng ở đó", (trích từ Lê Văn Kỳ. 2015. Văn hóa biển miền Trung Việt Nam.NXB Khoa học xã hội. Hà Nội).

Người ta quan niệm sau khi chết, vẫn có hồn trú ngụ ở thân thể người chết, trong xương người chết. Vì thế trong dân gian vẫn lưu truyền những sự kiện như sọ người chết có thể được thờ cúng để xin số đánh đề hoặc làm một số viêc tâm linh.

Sọ của một cô gái trẻ còn trinh, đã chết gọi là Thiên Linh Cái. Khi luyện Thiên Linh Cái thành công, pháp sư có thể sai bảo hồn cô gái đi thu thập tin tức hoặc làm một số việc tâm linh, thường là những việc xấu. Chính vì thế ở Việt Nam, đã có vụ án Thiên Linh Cái. Đây là một vụ giết phụ nữ hàng loạt để lấy sọ luyện bùa, xảy ra tại xã Tân Bình, huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp vào cuối năm 1990. Hung thủ là một thầy bùa tên là Phạm Văn Tuấn (1957-2002). Khi bị bắt và khi ra pháp trường, y vẫn tự tin là thực hiện được phép độn thổ do có bùa Thiên Linh Cái. Phép thuật kì diệu đó đã không cứu được tên Tuấn khỏi viêc bị tử hình.

Hiến tế người được thực hiện ở gần như hầu hết nơi trên thế giới, trong nhiều nền văn hóa khác nhau. Nhiều nền văn hóa cho thấy dấu vết của sự hiến tế người trong thời tiền sử trong thần thoại và các văn bản tôn giáo của họ nhưng gần như đã ngừng thực hành khi con người bắt đầu vào thời đại văn minh.

Luật pháp hiện nay coi hiến tế con người tương đương với tội giết người. Hầu hết tôn giáo lớn hiện nay đều lên án tập tục này.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@zingnews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng

Nhà nghiên cứu Nguyễn Thị Thu Hòa là người yêu văn hóa dân gian. Suốt 5 năm qua, chị đã nghiên cứu tìm tòi các dòng tranh dân gian: Kim Hoàng, Hàng Trống, Đông Hồ, tranh kính Huế và các loại tranh đồ thế.

Năm 2022, chị đã nhận giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội với cuốn sách Tranh dân gian Kim Hoàng. Từ đó tới nay chị đào sâu đề tài nghiên cứu về phong tục dân gian Việt: từ tín ngưỡng phồn thực tới các vị thần lửa, và tháng 5 này chị tiếp tục cho ra mắt công trình nghiên cứu về tục hiến tế người trong tín ngưỡng dân gian.

SáchHiến tế người trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam.

Tác giả Nguyễn Thị Thu Hoà cho biết:“Cách đây khoảng 3 năm, mạng xã hội có rộ lên tranh cãi về việc nên bãi bỏ hay không lễ hội chém lợn tại Ném Thượng. Từ đó, tôi luôn tìm tòi về phong tục hiến sinh, có liên quan đến việc hiến tế máu động vật. Đầu năm 2024 trong dịp Tết âm lịch, tôi cảm thấy đã đủ độ chín trong nghiên cứu về hiến sinh ở Việt Nam nên đã quyết tâm viết sách Hiến tế người trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Việc nghiên cứu về hiến tế người ở Việt Nam chỉ có thể dựa theo các hiện vật khảo cố học, sử sách ghi chép lại và các tàn dư của hiến tế người trong tín ngưỡng dân gian. Dù việc hiến tế người dã man đến nay gần như không còn nhưng vẫn có những tàn dư cho đến hôm nay và nhiều năm sau. Đây có lẽ là cuốn sách được hoàn thành nhanh nhất, chỉ trong 3 tháng, vì có lẽ tôi quá yêu thích nghiên cứu này. Cũng mong muốn rằng, qua nghiên cứu này của tôi, người đọc có thể có cái nhìn khác về tục lệ hiến tế người, chém lợn Ném Thượng, đâm trâu ở Tây Nguyên”.

Tại sao người ta lại hiến tế người, động vật sống? Đó là bởi khi chưa có lửa, con người phải ăn tươi nuốt sống. Việc cúng tế thịt sống là theo truyền thống lưu giữ hàng nghìn, hàng vạn năm, nó là một cách để tưởng nhớ lại tiền nhân. Rất nhiều món được ăn sống phổ biến từ Âu sang Á, có một số món thịt bò, thịt ngựa được ăn sống ở châu Âu, người Nhật Bản hay ăn hải sản sống, một sô dân tộc đều có món tiết canh.

Trước khi có tôn giáo, con người phải có tín ngưỡng, đối với người tiền sử, tín ngưỡng của họ là sự tôn sùng thế giới tự nhiên, các vị thần gắn với thế giới tự nhiên: Trời, Đất, Sông, Núi, Cây, Rừng, Mưa, Gió, Sấm, Chớp... Khi xã hội con người phát triển hơn, xuất hiện nhà nước, mới xuất hiên tôn giáo, có tôn giáo đa thần và tôn giáo độc thần. Như vậy, việc cúng tế bằng động vật sống, máu sống, phù hợp với tín ngưỡng tôn sùng thế giới tự nhiên. Và trải qua hàng nghìn năm, truyền thống vẫn được lưu giữ đến ngày hôm nay.

Thực tế ở Việt Nam hiện nay, việc hiến sinh trâu, lợn có đầy đủ các hình thức trên, tùy phong tục từng địa phương, vùng miền.

Trong các hiến tế trước đây, người ta thường hiến tế Thủy Thần nhiều nhất. Khi khoa học kĩ thuật chưa phát triển, đường bộ đi lại hạn chế thì việc đi lại đường thủy là chủ yếu. Mà không phải khúc sông, vùng biển nào cũng yên ả. Vì thế người ta cần hiến tế người cho Thủy Thần, thường là thức ăn, thỉnh thoảng thì để làm vợ thủy thần.

"Địa điểm hành lễ là đảo hòn Đỏ, đảo hòn Một và đảo hòn Nhan... Thời điểm thờ cúng, hành lễ là vào lúc mãn mùa cá (khoảng trung tuần tháng ba âm lịch)... Mục đích thờ cúng, hiến tế là để các ác thần không quấy nhiễu, không gây đau ốm, chết chóc cho ngư dân và phù hộ cho ngư dân đánh được nhiều tôm cá [...] Lễ tế được cử hành vào lúc ban đêm ở ghềnh đá ngoài đảo, nơi mà hàng ngày thả lưới đăng ở đó", (trích từ Lê Văn Kỳ. 2015. Văn hóa biển miền Trung Việt Nam.NXB Khoa học xã hội. Hà Nội).

Người ta quan niệm sau khi chết, vẫn có hồn trú ngụ ở thân thể người chết, trong xương người chết. Vì thế trong dân gian vẫn lưu truyền những sự kiện như sọ người chết có thể được thờ cúng để xin số đánh đề hoặc làm một số viêc tâm linh.

Sọ của một cô gái trẻ còn trinh, đã chết gọi là Thiên Linh Cái. Khi luyện Thiên Linh Cái thành công, pháp sư có thể sai bảo hồn cô gái đi thu thập tin tức hoặc làm một số việc tâm linh, thường là những việc xấu. Chính vì thế ở Việt Nam, đã có vụ án Thiên Linh Cái. Đây là một vụ giết phụ nữ hàng loạt để lấy sọ luyện bùa, xảy ra tại xã Tân Bình, huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp vào cuối năm 1990. Hung thủ là một thầy bùa tên là Phạm Văn Tuấn (1957-2002). Khi bị bắt và khi ra pháp trường, y vẫn tự tin là thực hiện được phép độn thổ do có bùa Thiên Linh Cái. Phép thuật kì diệu đó đã không cứu được tên Tuấn khỏi viêc bị tử hình.

Hiến tế người được thực hiện ở gần như hầu hết nơi trên thế giới, trong nhiều nền văn hóa khác nhau. Nhiều nền văn hóa cho thấy dấu vết của sự hiến tế người trong thời tiền sử trong thần thoại và các văn bản tôn giáo của họ nhưng gần như đã ngừng thực hành khi con người bắt đầu vào thời đại văn minh.

Luật pháp hiện nay coi hiến tế con người tương đương với tội giết người. Hầu hết tôn giáo lớn hiện nay đều lên án tập tục này.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@zingnews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng